مـجـتـمـــع کســب و کــار راد

داستان برندهاي موفق جهان، ايران و مازندران به شيوه دکتر راد

قسمت يازدهم

گردآورنده: دکتر حسين اميني راد

کاچیران:

در سال ۱۳۵۹ با هدف تولید چرخ خیاطی و گلدوزی برقی خانگی و صادرات آن به سراسر جهان از سوی بخش خصوصی تاسیس شد، این کارخانه در شهر صنعتی البرز- قزوین احداث گردید.

تا زمان تاسیس این کارخانه، کشورمان فاقد تکنولوژی تولید چرخ خیاطی بود و نیازهای داخلی از طریق واردات این محصول تامین می شد. بهمین دلیل و به منظور دریافت تکنولوژی این محصول قراردادی با کمپانی معروف فاف آلمان که از قدمت و اعتبار بالایی برخوردار بود منعقد گردید. احداث ساختمانها و سالنها به تدریج آغاز و تا قبل از سال ۱۳۷۰ آماده نصب ماشین آلات و تجهیزات گردید. همزمان، ماشین آلات تولیدی نیز به سازندگان آلمانی سفارش داده شد. سرانجام در سال ۱۳۷۰ این کارخانه با حضور وزیر صنایع سنگین وقت و با بهره برداری از خط مونتاژ و ساخت ۲ مدل چرخ خیاطی افتتاح گردید. نصب ماشین آلات تولیدی نیز تا سال ۱۳۷۴ به اتمام رسید و تولید داخلی این محصول نیز از همین زمان آغاز شد. پروژه خودکفایی در کمتر از ۲ سال به ثمر نشست و محصول داخلی ساخت متخصصین کشورمان به بازار عرضه گردید. به منظور تنوع بخشیدن به محصولات، تکنولوژی ژانومه ژاپن نیز در سال ۱۳۷۷ دریافت و تولید این محصول نیز در دو مدل با نام یاسمین آغاز شد.

بعد ها شرکت کاچیران با اشراف و تسلط به تکنولوژی تخصصی خود و اجرای طرح خودکفایی با حدود ۸۵ درصد ساخت داخل به تولید این محصول پرداخته و تا کنون ادامه داده است.

در حال حاضر ۲۱ مدل چرخ خیاطی نیو لایف، یاسمین و ژانینا با کیفیت، با کارایی بسیار خوب و با قیمت های متفاوت در داخل کشور تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شود.یک مدل چرخ رایانه ای هم در دست طراحی و ساخت داخل است که به زودی به مرحله تولید خواهد رسید. با برنامه ریزی هایی که انجام شده تا دو سال آینده تعداد مدل های چرخ های تولیدی این کارخانه به ۲۵ مدل خواهد رسید. استقبال مصرف کنندگان طی سال های اخیر موجب شده تا محصولات این شرکت بیش از۹۰ درصد بازارمصرف داخلی را به خود اختصاص دهد. با توجه به خدمات پس از فروش گسترده، ضمانت نامه های دوساله و آموزش رایگان همچنین تامین قطعات یدکی فراوان محصولات این شرکت موردتوجه خریداران قرارگرفته است. ظرفیت تولید این کارخانه که تنها کارخانه در خاورمیانه و مجهز به مدرن ترین ماشین آلات و آخرین تکنولوژی است سالانه یکصد هزار دستگاه چرخ خیاطی در یک نوبت و شیفت است که تا سیصد هزار دستگاه در سال قابل افزایش می باشد. قابل توجه است که هم اکنون حدود ۸۰ کارخانه برای ساخت تعدادی از قطعات چرخ با این شرکت همکاری دارند و هنوز هم برای تولیدکنندگان دیگری که بتوانند در حد استاندارد به ساخت قطعات بپردازند جایگاههای مناسبی وجود دارد.

در مورد حفظ کیفیت، مدیریت شرکت از بدو تولید سعی در پیشرفت، کنترل و ارتقاء کیفیت محصولات خود داشته و خوشبختانه در این زمینه کاملاً تسهیل کننده و موفق بوده است. دریافت استاندارد ملی، استاندارد هابین المللی ISO 9001-200 و ISO 14001 و گواهینامه صادرات به اروپا(CE) و استاندارد عریستانSASO از توفیقات شرکت در این زمینه بوده است.

یکی از مهم ترین اهداف بنیان گذاران این کارخانه از ابتدا بین المللی کردن این شرکت و صدور محصولات آن یعنی صادرات به سایر کشورها بود. به همین دلیل از سال ۱۳۷۶ با ایجاد واحد صادرات، بازاریابی و تحقیق بازار در تمام قاره های جهان آغاز شد، خوشبختانه بدلیل کیفیت بالای محصولات استقبال چشمگیری از سوی بازرگانان خارجی از محصولات این شرکت به عمل آمد و طی مدت کوتاهی محصولات آن به بیش از ۳۵ کشور جهان صادر شد و تا هم اکنون نیز این استقبال پا برجا باقیمانده و همه ساله کشورهای جدیدی به حوزه های صادراتی آن اضافه می شود. احداث خط مونتاژ محصولات کاچیران در آلمان و با مشارکت یک شرکت آلمانی، با نام تجاری گریتزنر ( GRITZNER) ، زمینه بسیار مساعدی را جهت صادرات به کلیه کشورهای جهان فراهم کرده است که  میتوان گفت یکی از مهمترین حوزه های صادراتی آن کشور روسیه و چند کشور بزرگ دیگر است.

هم‌اکنون اگرچه نزدیک به یک سال  از ترور سید محمد جعفر سبزواری مدیر عامل شرکت کاچیران از سوی تروریست‌ها در کشور عراق می‌گذرد ولی این شرکت توانسته با پشتکار و با تلاش شبانه روزی بازارهای صادراتی بزرگی را  از جمله ۲۸ کشور اروپایی و آسیایی نصیب خود کند که در زیر به آنها اشاره میشود.

در حال حاضر محصولات این شرکت به ۲۸ کشور اروپایی و آسیایی نظیر انگلستان، ایتالیا، فنلاند ،عربستان سعودی، کویت، امارات متحده کشورهای آسیای میانه صادر می‌شود. با کشورهای کلمبیا، کوبا و سوریه مذاکراتی در جریان است و به گفته مسئولان این شرکت در کشورهای عراق، لیبی، مراکش، کانادا، سودان، استرالیا و قرقیزستان نیز بازاریابی شروع شده است علاوه بر اینها شرکت برای صدور چرخ به اقصی نقاط جهان برنامه‌های وسیعی تدارک دیده است.

یکی از بزرگ ترین افتخارات  شرکت کاچیران ارائه خدمات پس از فروش گسترده در سراسر ایران و مناطق صادراتی است. هم اکنون حدود ۳۰۰ مرکز مجهز خدمات پس از فروش در سراسر ایران مسئولیت خدمات رسانی به مشتریان این شرکت را به عهده دارند. قطعات یدکی فراوان و در دسترس بودن این مراکز موجب گردید تا مصرف کنندگان چرخ خیاطی محصولات شرکت کاچیران را به سایر محصولات مشابه ترجیح دهند.

شرکت کاچیران چند سالی است که طراحی و تولید یک مدل چرخ خیاطی الکترونیکی را در دست اقدام دارد که نمونه سازی های اولیه آن انجام شده و کارشناسان شرکت همچنان در حال بررسی ارتقاء و بهینه سازی آن میباشند. افزایش کیفیت و حجم تولیدات نیز از دیگر برنامه های آینده شرکت پر افتخار کاچیران میباشد.

نيسان

 برای مردم ایران، نیسان با عنوان سازنده‌ی خودروهای قدرتمند و مخصوص طبیعت‌گردی شناخته شود. بیشترین واردات این برند به کشور ما، طی دهه‌ی ۷۰ خورشیدی با خودروهای پاترول و پیکاپ انجام شد که البته، در گروه مدل‌های مناسب برای سفرهای خارج جاده (آف‌رود) قرار می‌گرفتند. کمی بعد، رونیز هم به خط مونتاژ پارس خودرو (زیرمجموعه‌ی امروزی سایپا) اضافه شد تا محصولی دیگر از نیسان با مشخصات یک شاسی‌بلند دو دیفرانسیل وارد جاده‌های ایران شود.

دیگر محصولات نیسان در ایران که هنوز هم خریداران پرشماری دارند؛ سدان پهن‌پیکرماکسیما و وانت جونیور (زامیاد) هستند که هر دو، نقش مهمی در تاریخ خودروسازی ایران داشتند. ماکسیما اولین سدان لوکس مونتاژ داخل بعد از انقلاب بود که سال ۱۳۸۰ عرضه شد. این مدل، همچنین با عنوان قدرتمندترین و گران‌ترین خودروی تاریخ ایران در زمان شروع تولید، اهمیت داشت. بعد از ماکسیما، نیسان تینا (تیانا) هم برای مدتی در پارس‌خودرو مونتاژ شد تا تجربه‌ی ارزشمند تولید خودروهای لوکس در کشورمان، تا سال ۱۳۹۲ ادامه داشته باشد.

در سمت دیگر ماجرا، تقریبا تمام صنعت‌گران، کشاورزان و دام‌داران ایرانی، تجربه‌ی استفاده از وانت نیسان جونیور را دارند. این محصول با کد Z24 اولین‌بار در سال ۱۳۴۹ وارد ایران شد و خیلی زود توسط خودروسازی زامیاد به تولید رسید. عرضه‌ی جهانی نیسان جونیور ساخت ژاپن در سال ۱۳۶۱ خورشیدی به پایان رسید؛ اما این وانت تا سال ۱۳۹۷ در ایران تولید می‌شد. تا سال ۱۳۷۷، زامیاد Z24 با موتور ساخت ژاپن به دست مصرف‌کننده‌ی ایرانی می‌رسید که عملکردی رضایت‌بخش داشت. وانت نیسان جونیور که در کشور ما، عمدتا با رنگ آبی تولید شد؛ ظرفیت حمل استاندارد ۲۸۰۰ کیلوگرم دارد؛ اما بسیاری از رانندگان تا وزن ۵۰۰۰ کیلوگرم از قسمت بار این وانت استفاده می‌کنند.

می‌توان نیسان را مهم‌ترین برند خودروساز ژاپنی در تاریخ ایران دانست که فراتر از تویوتا و هوندا محصولات متنوع به مردم ما و صنایع کشور عرضه کرده است. با این اوصاف، صحبت از داستان تأسیس و تاریخچه‌ی نیسان برای علاقه‌مندان خودروسازی و فعالان این صنعت، جالب خواهد بود.

نیسان با قدمت ۸۵ ساله، نسبت به دیگرغول‌های خودروسازی ژاپن مثل تویوتا و هوندا، قدیمی‌تر است. نیسان همچنین، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چند ملیتی دنیا با اصالت ژاپنی محسوب می‌شود. این برند، بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی خودروهای تمام‌برقی دنیا است و با مدل لیف (Leaf) امروزه پرفروش‌ترین خودرو برقی دنیا را عرضه می‌کند. بعد از تویوتا، فولکس‌واگن، جنرال‌موتورز، هیوندای و فورد، امروزه نیسان در رتبه‌ی ششم بزرگ‌ترین خودروسازان دنیا قرار دارد. مجموع تولید زیرمجموعه‌های نیسان و رنو و میتسوبیشی که عضوی از گروه آلیانس هستند، رده‌ی چهارم بزرگ‌ترین خودروسازارن دنیا را تشکیل می‌دهد.

گروه خودروسازی نیسان با برندهای اینفیتی و داتسون به‌عنوان زیرمجموعه‌های خود در بازار جهانی حضور دارد. اینفینتی مشابه لکسوس برای تویوتا، مدل‌های لوکس و گران‌تر (نسبت به محصولات استاندارد نیسان) عرضه می‌کند؛ درحالی‌که داتسون، تولیدکننده‌ی محصولات اقتصای و عمدتا مناسب بازار ژاپن و شرق آسیا است. مدیران نیسان اعلام کرده‌اند از سال ۲۰۲۱، تمامی محصولات اینفینی با پیشرانه‌ی هیبرید یا تمام‌الکتریکی تولید خواهند شد.

مشابه تویوتا، هوندا و مزدا، نیسان هم فعالیت گسترده‌ای در دنیای موتوراسپرت دارد. صنعت و بخش خصوصی ژاپن، از اوایل دهه‌ی 50 میلادی به توسعه‌ی پیست‌های اتومبیل‌رانی و انواع مسابقات سرعت علاقه‌مند شدند. به همین دلیل، سراسر ژاپن در طی سال پذیرای طیف گسترده‌ای از رقابت‌های مرتبط با خودرو در کلاس‌های مختلف هستند. علاوه‌بر این، برندهای ژاپنی مثل نیسان با هدف ارتقاء محصولات و بازاریابی، در مسابقات متنوع دنیا شرکت می‌کنند.

سال‌ها پیش از آنکه شرکت نیسمو، به‌عنوان دپارتمان تخصصی زیر مجموعه‌ی نیسان برای حضور در رقابت‌های سرعت تأسیس شود، شرکت سازنده در مسابقات مختلف حضور داشت. نخستین حضور قدرتمند نیسان در دنیا موتوراسپرت به سری خودروهای R380 در سال ۱۹۶۷ مربوط است که به موفقیت‌های چشم گیر  و رکوردهای مختلف رسیدند. از آن زمان تاکنون، نیسان همچنان به تولید خودروهای پروتوتایپ مخصوص پیست، ادامه می‌دهد و در رقابت‌های معتبر مثل IMSA و لمان حضور دارد.

دپارتمان نیسمو (مخقف نیسان موتوراسپرت) در سال ۱۹۸۴ تأسیس شد. این بخش از خودروسازی نیسان، مشابه AMG زیر مجموعه‌ی مرسدس بنز، در ابتدا هدفی جز مدیریت و توسعه‌ی محصولات برای شرکت در مسابقات مختلف نداشت؛ اما تنها ۳ سال پس از تأسیس، اقدام به عرضه‌ی خودروهای جاده‌ای برای فروش به عموم کرد. سال ۱۹۸۷، نسخه‌ی GTS-R از نیسان اسکای‌لاین R31 با کیت بدنه‌ی نیسمو و تغییراتی در تجهیزات فنی به تعداد ۸۳۱ دستگاه تولید شد تا اولین محصول تجاری نیسمو در تاریخ باشد. امروزه، ۷ محصول نیسان شامل GT-R، جوک، 370Z و حتی سدان اقتصادی سنترا با امکانات اختصاصی برند نیسمو تولید می‌شوند.

سنگ بنای شرکت نیسان، در سال ۱۹۱۱ زده شد. ماسوئیرو هاشیموتو در نزدیکی توکیو کارخانه‌ای با نام کایشینشا (Kaishinsha) تأسیس کرد که بنابر اسناد تاریخی، اولین خط تولید خودرو در ژاپن محسوب می‌شود. اولین محصول با تکیه بر حروف ابتدای نام سرمایه‌گذاران این کارخانه، دن (Kenjiro Den) آیوما (Rokuro Aoyama) و تاکئوچی (Meitaro Takeuchi)، دات (DAT) نام گرفت. پیش از تأسیس نیسان، محصولات دات که بعدها داتسون نامیده شدند؛ شامل سواری و کامیون‌های سبک بودند.

جنگ جهانی اول، بین سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸، کارخانه‌ی نوپای کایشنشا را مجبور به همکاری با نیروهای نظامی ژاپن و تولید کامیون‌ کرد. زمین‌لرزه‌ی بزرگ ژاپن در سال ۱۹۲۳ هم منجر به تخریب کارخانه و مانع پیشرفت آن شد. سال ۱۹۲۶، کایشنشا با همکاری شرکت خودروسازی جیتسویا گروه دات را تشکیل داد. محصولات این گروه تا سال ۱۹۳۰، با نام‌های دات و لیلا (Lila) تولید می‌شدند.

اولین خودروی استاندارد و پرفروش شرکت دات با کد تایپ ۱۱  در سال ۱۹۳۱ تولید شد. این محصول، با نام داتسون به‌معنی فرزند دات فروخته می‌شد که مجهز به پیشرانه‌ی ۵۰۰ سی‌سی، قدرت ۱۰ اسب‌بخار داشت. پیشرانه و بسیاری از قطعات فنی داتسون تایپ ۱۱ با خودروی انگلیسی آستین ۷ مشترک بود و به ژاپن وارد می‌شد.

یوشیسوکو آیکاوا (Yoshisuke Aikawa)، کارآفرین و مهندس ژاپنی در سال ۱۹۳۱ اقدام به تأسیس شرکت نیهون سانگیو (Nihon Sangyo) کرد. نام نیسان، هنگام ورود سهام کارخانه به بورس توکیو از ترکیب حروف ابتدایی نیهون و سانگیو گرفته شد. خیلی زود، سرمایه‌ی قابل توجهی در اختیار گروه نیسان قرار گرفت و حتی شرکت‌های قدرتمندی مثل هیتاچی، سهام‌دار آن شدند. سال ۱۹۳۳، مجوعه‌ی نیسان و چند شرکت دیگر با نام گروه توباتا (TOBATA)  فعالیت می‌کردند. کمی بعد، خودروسازی دات هم توسط گروه توباتا خریداری شد.

علاقه‌ی آیکاوا به خودروسازی، منجر به تأسیس شرکت نیسان موتور در سال ۱۹۳۴ شد. از آنجاکه بسیاری از اعضائ هیئت مدیره‌ی توبوتا، مشتاق به سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو نبودند، آیکاوا نیسان موتور را حمایت می‌کرد و سهم خود را در آن افزایش می‌داد.

سال ۱۹۳۵، کارخانه‌ی خودروسازی نیسان در یوکوهاما ژاپن افتتاح شد تا تولیدکننده‌ی محصولات داتسون باشد. در همان سال، خودروهای داتسون مونتاژ نیسان به کشورهای امریکای جنوبی و شرق آسیا صادر شدند.  تا سال ۱۹۴۵ و پایان جنگ جهانی دوم، نیسان فرصت نیافت تا خودروی مستقل تولید کند؛ چراکه تمام‌وقت برای ارتش ژاپن، کامیون و هواپیما عرضه می‌کرد.

بسیاری از خودروسازان ژاپن، تحت تأثیر کارخانه‌های امریکایی و خصوصا فورد متحول شدند. آیکاوا (بنیان‌گذار نیسان) هم در سال ۱۹۰۸ به امریکا سفر کرد تا بازدیدی از خودروسازان ایالت دیترویت داشته باشد. او معتقد بود، ژاپن به بالاترین سطح فناوری خودرو که در اختیار امریکا است، نیاز دارد. به همین دلیل، نیسان و شرکت دات که زیرمجموعه‌ی یک گروه صنعتی بودند، رایزنی برای استخدام طراحان و مهندسان خارجی را آغاز کردند.

ویلیام ریگان گورهام (William Reagan Gorham) در دوران کودکی همراه پدرش به ژاپن سفر کرده و همواره علاقه‌مند فرهنگ این کشور بود. پدر ویلیام، به‌عنوان نماینده‌ی فروش لاستیک گودریچ در آسیا، سفرهای متعددی به کشورهای شرقی داشت. ویلیام گورهام پس اتمام تحصیلات دانشگاهی در سال ۱۹۱۱، اقدام به تأسیس یک شرکت مهندسی کرد که پیشرانه‌های احتراقی، شعله‌افکن صنعتی و قایق موتوری می‌ساخت.

سال ۱۹۱۸ و زمانی‌که جنگ جهانی اول شعله‌ور بود؛ ویلیام گورهام امریکایی با خانواده‌اش به ژاپن مهاجرت کرد. او به دعوت یک سرمایه‌گذار ژاپنی برای فعالیت در کارخانه‌ی تولید ماشین‌آلات کشاورزی به شرق آسیا آمد؛ اما خیلی زود وارد عرصه‌ی طراحی خودرو شد. لیلا به‌عنوان یکی از نخستین مدل‌های ساخت شرکت دات، توسط گورهام طراحی شده بود. او تا سال ۱۹۳۷ در خدمت دات و نیسان بود تا وظیفه‌ی انتقال فناوری خودروسازی امریکا به ژاپن را انجام دهد. ویلیام گورهام به دلیل ارایه‌ی خدمات مهندسی به صنعت ژاپن و قبول شهروندی این کشور در سال ۱۹۴۱، مورد احترام مردم ژاپن است.

دهه‌ی ۱۹۵۰

داتسون از سال ۱۹۳۴ قرارداد همکاری با آستین انگلستان داشت تا خودروهای این برند را تولید کند. سال ۱۹۵۲، نیسان هم وارد مذاکره با آستین شد و با شرط تولید تمامی قطعات در ژاپن، محصولات آستین را تولید کرد. قرارداد نیسان و آستین، به طرف ژاپنی اجازه‌ی استفاده از طرح‌های فنی و مهندسی برند انگلیسی را می‌داد که در نهایت، منجر به تولید اولین پیشرانه‌ی نیسان در سال ۱۹۵۵ شد.

اولین محصول نیسان که تمامی قطعات آن ساخت ژاپن بود، سال ۱۹۵۵ تولید شد. آستین A50 کاملا مشابه نمونه‌ی ساخت انگلیس، مجهز به پیشرانه‌ی ۱.۵ لیتری ۵۰ اسب‌بخار بود که در زمان ۲۸ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید و میانگین مصرف سوخت ۱۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر فراهم می‌کرد. تا سال ۱۹۵۹ و اتمام قرارداد همکاری آستین و نیسان، حدود ۲۱ هزار دستگاه A50 در ژاپن تولید شد.

اعتصاب کارکنان و جنبش‌های گارگری 

بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳، جنگ داخلی کره بین نیروهای شمالی و جنوبی جریان داشت. امریکا به‌عنوان کشوری مخالف توسعه‌ی کومونیسم از کره جنوبی حمایت می‌کرد تا در مقابل ارتش کره شمالی (طرفدار کومونیسم) پیروز شود. در آن زمان، شرکت نیسان یکی از مهم‌ترین برندهای ژاپنی بود که برای ارتش امریکا و کره جنوبی، خودروهای نظامی تولید می‌کرد.

با اتمام جنگ کره، احساسات غرب‌گرایانه و ضد کومونیستی در ژاپن تقویت شد. اتحادیه‌های کارگری قدرت گرفتند و کارکنان کارخانه‌ها در اعتراض به شرایط کاری اعتصاب کردند. خودروسازی نیسان در سال ۱۹۵۳، ضربه‌ی سختی از اعتراضات کارگری دید و حدود ۱۰۰ روز تعطیل بود. در نهایت طی مذاکرات رهبران جنبش کارگری و مدیران نیسان، تغییراتی در شرایط کاری شرکت ایجاد شد. نماینده‌ی کارگران در مذاکره با نیسان، شیوجی ایچیرو (Shioji Ichiro) بود که بعدها به سمت ریاست اتحادیه‌ی کارکنان صنعت خودروسازی ژاپن رسید و تبدیل به شخصیتی تاریخی در جنبش کارگری این کشور شد.

معرفی اولین اسکای‌لاین

برخلاف مدل‌ امروزی اسکای‌لاین که خودرویی اسپرت و جوان‌پسند محسوب می‌شود؛ نخستین محصول با این نام در کلاس لوکس و مخصوص صادرات بود.

بهار ۱۹۵۷، اولین نیسان اسکای‌لاین با بدنه‌ی ۴‌در صندوق‌دار رونمایی شد. نمای ظاهری، کاملا الهام‌گرفته از شورولت بل‌ایر بود اما بدنه‌ای کوچک‌تر و پیشرانه‌ای ضعیف‌تر داشت. موتور ۱.۵ لیتری نیسان روی این خودروی ۱۳۰۰ کیلوگرمی نصب شد که نهایت سرعت ۱۴۰ کیلومتربرساعت فراهم می‌کند. تا سال ۱۹۶۴ تعداد ۳۴ هزار دستگاه اسکای‌لاین در تیپ‌های مختلف ۲در و ۴در تولید شد.

دهه‌ی ۱۹۶۰ و توسعه‌ی نیسان به‌عنوان غول خودروسازی

سال ۱۹۵۹ اولین کارخانه‌ی خارج از ژاپن نیسان در تایوان شروع به کار کرد. چند ماه بعد در سال ۱۹۶۰، نمایندگی فروش نیسان در امریکا نیز شروع به کار کرد. با اتمام همکاری بین نیسان و آستین، فعالیت مشترک با شرکت ژاپنی پرینس (Prince Motor) گسترش یافت. پرینس موتور در سال ۱۹۴۷ تأسیس شد تا تولیدکننده‌ی پیشرانه‌های هواپیما و خودرو باشد. این شرکت، سال ۱۹۵۲ وارد همکاری با نیسان شد و در نهایت، سال ۱۹۶۶ به مالکیت نیسان درآمد.

به جهت توانایی شرکت پرینس در مهندسی پیشرانه و ساخت هواپیما، شرایط فنی و آیرودینامیک خودروهای نیسان متحول شد. بعد از اسکا‌ی‌لاین که اولین محصول پرفروش نیسان طی همکاری با پرینس بود؛ خودروهای گلوریا به خط تولید اضافه شدند. با عرضه‌ی موفق نسل اول گلوریا طی سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۳، مدل جدید با کد S40 وارد بازار شد. طراحی این محصول هم، تحت تأثیر خودروهای امریکایی، خصوصا محصولات بیوک بود. اولین پیشرانه‌ی ۶ سیلندر ساخت ژاپن، سال ۱۹۶۳ روی گلوریا سوپر 6 نصب شد.

حضور نیسان در المپیک توکیو

نیسان بیش از دیگر خودروسازان ژاپن، نسبت به برگزاری المپیک تابستانی توکیو ۱۹۶۴ حساسیت نشان داد. این برند، بسیاری از محصولات خود را به خیابان‌های توکیو آورد و حتی ساختمان‌هایی اجاره کرد تا خودروهای نیسان و داتسون را نمایش دهد.

پرینس R380 مدل مخصوص مسابقه بود که توجه بازدیدکنندگان را در حاشیه‌ی المپیک تابستانی ۱۹۶۴ توکیو جلب کرد. این خودروی اسپرت که در ظاهر، شباهت زیادی به محصولات هم‌کلاس ساخت انگلیس و ایتالیا داشت؛ برای شرکت در مسابقات جایزه بزرگ ژاپن طراحی شده بود. اولین نسخه، با پیشرانه‌ی ۶ سیلندر نیسان G-7 نتوانست برتر از پورشه ۹۰۴ ظاهر شود. در آن زمان، هدف مهندسان نیسان و پرینس متمرکز بر شکست خودروهای پورشه در رقابت‌های ژاپن بود. در نهایت، نسخه‌ی جدید R380 در سال ۱۹۶۶ توانست پورشه ۹۰۶ را مغلوب کند و قهرمان جایزه بزرگ ژاپن در پیست فوجی شود. این محصول با قدرت ۲۲۰ اسب‌بخار و سرعت ۳۲۰ کیلومتربرساعت، سریع‌ترین خودروی ژاپنی در زمان خود بود.

ابرخودروهای R381 و R382

امروزه به خودروهای اسپرت که بیش از ۱۰۰۰ اسب‌بخار قدرت داشته باشند، ابرخودرو می‌گویند. هرچند که استفاده از این نام، پیچیدگی‌هایی دارد و فاقد یک تعریف جهانی است؛ توضیحی کوتاه بر یک خودرو با برتری‌های فنی قابل‌توجه نسبت به نمونه‌های معمولی محسوب می‌شود.

پس از تولید موفق R380 و افتخارات آن در مسابقات اتومبیل‌رانی دهه‌ی ۶۰ میلادی، مدل‌های پیش‌رفته‌تر با کدهای‌ R381 و R382 نیز تولید شدند که بسیار قدرتمندتر و سریع‌تر بودند. سال ۱۹۶۸، نیسان R381 با پیشرانه‌ی ۸ سیلندر ۵.۵ لیتری ساخت شورولت توانست به قدرت ۴۵۰ اسب‌بخار برسد و در مسابقات مختلف پورشه ۹۱۰ را شکست دهد. سال بعد، R382 معرفی شد که مجهز به پیشرانه‌ی ۱۲ سیلندر ۶ لیتری ساخت پرینس ژاپن با قدرت ۶۰۰ اسب‌بخار بود. 

نسل سوم گلوریا؛ خیز نیسان برای بازار سدان‌های لوکس

الگوبرداری نیسان از محصولات امریکایی با نسل سوم گلوریا به اوج رسید. برند ژاپنی، سودای حضور در غرب و ارائه یک سدان لوکس برای امریکا داشت. به همین دلیل، نسل سوم نیسان گلوریا با الهام از مدل ۱۹۶۵ کادیلاک ده ویل (Cadillac Sedan de Ville) تولید شد. این خودرو، مورد توجه خانواده‌ی امپراتوری ژاپن قرار گرفت؛ اما موفقیت چندانی در بازار جهانی نداشت.

دهه‌ی ۱۹۷۰ و حضور قدرتمند نیسان در بازار جهانی

علاوه‌بر آسیا، بازار امریکا هم در سال‌های ۱۹۷۰ به‌ جولان‌گاه خودروهای ژاپنی تبدیل شد. زمانی‌که رانندگان مدل‌های پرمصرف و پهن‌پیکر امریکایی با بحران نفتی سال ۱۹۷۳ و افزایش چشم‌گیر قیمت بنزین مواجه شدند؛ ارزش محصولات ساخت ژاپن برای مردم دنیا و خصوصا کشورهای غربی، آشکار شد.

نسل اول نیسان سانی (Sunny)، بین سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹ تولید شده بود؛ اما با شروع بحران نفت در اواسط دهه‌ی ۱۹۷۰ مورد توجه قرار گرفت. نسل‌های دوم وسوم نیسان سانی در کنار تویوتا کورولا و هوندا سیویک، نمونه‌هایی از یک خودروی خانوادگی ساخت ژاپن با قیمت و هزینه‌ی نگه‌داری پایین بودند. سانی با بدنه‌های ۲در، ۴‌در، استیشن واگن و حتی وانت در بازار جهانی حضور داشت.

تولد سری Z و فیرلیدی؛ اسپرت پرفروش نیسان

سال ۱۹۶۹، نیسان فیرلیدی (Fairlady) با کد مدل Z رونمایی شد. این خودرو در بعضی بازارها با برند داتسون و کد ۲۴۰Z حضور داشت. نسخه‌ی ۱۳۶۹، نسل اول نیسان Z محسوب می‌شود که امروزه با نسل ششم و کد ۳۷۰Z درحال تولید است. نام فیرلیدی به‌معنی بانوی زیبا یا دختر جذاب، اولین‌بار در نمایش تئاتر “بانوی زیبای من” استفاده شد. فیلم سینمایی به همین نام نیز در سال ۱۹۶۴ با فروش جهانی بسیار خوب، مورد توجه قرار گرفت. در جریان برگزاری المپیک تابستانی توکیو  ۱۹۶۴هم، نیسان اقدام به برگزاری پویش تبلیغاتی برای اهدای جایزه به زیباترین خانم‌ها (Nissan Miss Fairladys) در نمایشگاه‌های خود کرد.

نسل اول نیسان فیرلیدی از ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۸ با سه مدل 240Z، 260Z و 280Z تولید شد. این محصول، با ظاهری الهام‌گرفته از محصولات جگوار، یک خودروی ۲در کوپه با ظرفیت ۴ سرنشین بود که حتی در ارزان‌ترین نسخه با پیشرانه‌ی ۲ لیتری و ۱۳۰ اسب‌بخار، محبوبیت زیادی داشت. خیلی زود، پیشرانه‌های ۲.۴، ۲.۶ و ۲.۸ لیتری هم به خط تولید نیسان فیرلیدی اضافه شدند. مدل ۲.۶ لیتری به‌عنوان یکی از پرفروش‌ترین نسخه‌ها، ۱۶۰ اسب‌بخار قدرت و ۲۱۳ نیوتن‌متر گشتاور داشت تا در مزان ۸ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد و نهایت سرعت ۲۰۰ کیلومتربرساعت فراهم کند. این خودرو با وزن خالص ۱۳۵۰ کیلوگرم و میانگین مصرف سوخت ۱۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر، یکی از بهترین مدل‌های اسپرت دنیا در دهه‌ی ۷۰ میلادی بود.

تولید اولین پیشرانه‌ی توربوشارژ ژاپن

نیسان در سال ۱۹۷۹ توانست به جمع تولیدکنندگان پیشرانه‌های توربوشارژ جهان بپیوندد و نخستین برند ژاپن در این صنعت باشد.

نسل ششم گلوریا که سال ۱۹۷۹ رونمایی شد، نخستین سدان لوکس ژاپنی برای حضور در بازار جهانی بود. طراحی این خودرو با ظاهر شبیه به بیوک سنچوری (Buick Century) ضمن همکاری پینین فارینا انجام شد. پیشرانه‌های مختلف بنزینی و دیزل، با جعبه‌دنده‌ی دستی یا خودکار، روی گلوریا ۴۳۰ نصب شدند؛ اما نخستین موتور توربوشارژ ساخت ژاپن با حجم ۲ لیتر و قدرت ۲۵۰ اسب‌بخار، منجر به موفقیت این خودرو در بازار امریکا شد.

دهه‌ی ۱۹۸۰ و شکوفایی نیسان با اختراعات جدید

علاوه‌بر خودروهای عامه‌پسند و اسپرت، نیسان با ارائه‌ی ابتکارات تازه و فناوری‌های مدرن در صنعت خودوسازی مشهور است. برند ژاپنی از سال‌‌های ۱۹۸۰ سرمایه‌گذاری خود در دپارتمان‌های تحقیق و توسعه (R&B) را افزایش داد که در نتیجه‌ی آن، اختراعات جالبی ظهور کردند.

خودروهای مینی‌ون، با ظهور وانت‌ها از اوایل قرن بیستم متولد شدند؛ اما تا اوایل دهه‌ی ۸۰ میلادی مورد توجه خودروسازان دنیا نبودند. نیسان با معرفی M10 در سال ۱۹۸۲، سبک جدیدی از خودروهای کوچک شهری معرفی کرد که ترکیبی از یک هاچ‌بک اقتصادی و استیشن‌ واگن محسوب می‌شدند. مهم‌ترین ابتکار نیسان برای M10، حذف ستون دوم (B-pillar) بود که به لطف درهای کشویی عقب، ورود و خروج سرنشینان یا حمل بار را ساده می‌کرد. این سبک خودروها هنوز هم در ژاپن و کشورهای شرق آسیا که پرترافیک هستند، فروش بالایی دارد.

یکی از ابتکارات جالب نیسان که امروزه در بسیاری خودروهای دنیا وجود دارد، آینه بغل برقی است. سال ۱۹۸۴، برای اولین‌بار موتورهای برقی کوچک برای جمع‌شدن آینه بغل در نیسان لائورل (Laurel) نصب شد و مورد توجه قرار گرفت. راننده‌ی این خودروی لوکس می‌توانست از داخل کابین، آینه بغل‌ها را تنظیم یا جمع کند.

اسکای‌لاین R31؛ برترین خودروی اسپرت ژاپن در دهه‌ ۸۰

تا پیش از ظهور نیسان اسکای‌لاین R31 در سال ۱۹۸۵، ژاپن با عنوان سازنده‌ی خودروهای اسپرت و قدرتمند، جدی گرفته نمی‌شد. پیش‌تر تویوتا با ۲۰۰۰GT در ۱۹۶۷ برای کسب شهرت در این کلاس تلاش کرده بود و البته فیرلیدی (نیسان Z)   هم فروش خوبی در دنیا داشت؛ اما هیچ‌کدام نمی‌توانستند در مقابل رقبای آلمانی، حرفی برای گفتن داشته باشند.

 اسکای‌لاین R31 از پیشرانه‌های RB نیسان استفاده می‌کرد به دلیل استفاده از پوشش قرمز در قسمت سرسیلندر، ردتاپ (Red Top) نامیده می‌شدند. در مجموع، اسکای‌لاین R31 با ۸ پیشرانه‌ی مختلف ۱.۸، ۲ و ۳ لیتر تولید شد که مهم‌ترین آن، GTS-R با موتور ۲ لیتری توربوشارژ و قدرت ۲۱۰ اسب‌بخار بود که حدود ۶.۵ ثانیه پس از شروع حرکت به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید. نسخه‌هایی از این مدل برای اولین‌بار در تاریخ نیسان، مجهز به فناوری اختصاصی شرکت سازنده در سیستم فرمان‌پذیری چرخ‌های عقب (HICAS) بودند.

درادامه‌ی موفقیت R31، مدل بعدی در سال ۱۹۸۹ رونمایی شد. نیسان اسکای‌لاین R32 هم با پیشرانه‌های متنوع در بازار جهانی حضور داشت؛ اما با نسخه‌ی توربوشارژ ۲.۶ لیتری مشهور شد. قدرتمندترین نمونه از این خودرو که کد GT-R گرفت، با قدرت ۲۷۰ اسب‌بخار همراه گشتاور ۳۶۸ نیوتن‌متر و سیستم ۴ چرخ محرک، تنها ۴.۷ ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید و نهایت سرعت ۲۶۰ کیلومتربرساعت فراهم می‌کرد.

دهه‌ی ۱۹۹۰؛ تکیه بر فناوری‌های مدرن و بهبود ایمنی

سال‌های دهه‌ی ۸۰ میلادی با سرمایه‌گذاری نیسان در دپارتمان‌های تحقیق و توسعه (R&B)، نتیجه‌ی بسیار خوبی داشت. این برند ژاپنی در آخرین دهه‌ی قرن بیستم، وابستگی ظاهری به خودروهای امریکایی را کاملا فراموش کرد و در طراحی خودرو، صاحب سبک شد. در زمینه‌ی فنی و مهندسی هم، نیسان با عنوان ستاره‌ی درخشان دهه‌ ۹۰ خودروسازی ژاپن شناخته می‌شد.

یکی از مهم‌ترین دست‌آوردهای فنی نیسان در سال ۱۹۹۲ رونمایی شد. جعبه‌دنده‌های CVT که امروزه پای ثابت خودروهای اقتصادی دنیا (خصوصا محصولات ساخت چین) هستند، البته توسط نیسان اختراع نشد و قبلا به‌صورت محدود روی بعضی خودروها وجود داشت؛ اما برند ژاپنی اولین شرکتی بود که چند محصول خود را مجهز به این فناوری کرد و عملکرد آن‌ را بهبود بخشید. جعبه‌دنده‌های CVT ساخت نیسان، مشابه نمونه‌ی خودکار عمل می‌کرد؛ ضمن اینکه همراه‌با کاهش مصرف سوخت، ارزان‌تر و سبک‌تر بود. نیسان میکرا ۱۹۹۲، اولین خودروی سواری دنیا با جعبه‌دنده‌ی CVT است.

اوایل دهه‌ی ۹۰ میلادی، هنوز نصب کیسه‌‌ی هوا در میان خودروسازان دنیا، اجباری نبود. نیسان برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۴، از کیسه‌‌ی هوای ایمنی راننده به‌عنوان یک تجهیز استاندارد در چند مدل از محصولات خود استفاده کرد. پیش از این، کیسه هوا یک سیستم ایمنی اضافی مخصوص خودروهای لوکس محسوب می‌شد.

نیسان از سال ۱۹۹۲ تحقیقات خود در زمینه‌ی باتری‌های لیتیوم یون را گسترش داد. نیسان اولین خودروساز دنیا بود که استفاده از این فناوری در وسایل نقلیه‌ را مورد توجه قرار داد. سال ۱۹۹۷، نسخه‌ی تمام‌برقی از ون نیسان با نام پرایر (Prairie Joy EV) به تعداد ۳۰ دستگاه تولید شد. این محصول، به‌عنوان اولین خودروی برقی دنیا با باتری‌های لیتیوم یون، سال‌ها در شمالی‌ترین مرکز علمی دنیا، توسط بنیاد ملی اکتشافات قطب شمال استفاده شد.

نیسان اولین خودروساز جهان بود که برای محصولات تولید انبوه خود از فناوری ورود بدون کلید (Keyless) استفاده کرد. با این سیستم، راننده ضمن حمل سوئیچ و نزدیک شدن به خودرو، با لمس حسگر روی دستگیره می‌توانست قفل‌ها را غیرفعال کند و وارد کابین شود.

برند اینفنیتی

ساده‌ترین تعریف اینفینیتی برای نیسان، تشبیه آن به لکسوس برای تویوتا است. حدود ۲ ماه پس ازافتتاح  لکسوس و ۳ سال بعد از  آغاز فعالیت آکورا (زیرمجموعه‌ی هوندا)، شرکت انیفینیتی به‌عنوان بخشی از نیسان تأسیس شد. هدف از فعالیت این برند فرعی، عرضه‌ی خودروهای لوکس با کیفیت و امکانات بالاتر نسبت به محصولات استاندارد نیسان، با تمرکز بر فروش در امریکا بود. اینفینیتی امروزه در ۵۰ کشور جهان نمایندگی فروش دارد و بنابر ادعای مدیران نیسان، از سال ۲۰۲۱ پیشرانه‌های هیبریدی یا تمام‌برقی را برای تمامی تولیدات خود ارایه خواهد کرد.

اولین محصول اینفینیتی، Q45 نام داشت که سال ۱۹۸۹ به بازار امریکا رسید. لازم به توضیح است، نخستین خودروی ساخت لکسوس با کد LS400 چند ماه بعد از رونمایی Q45 تولید شد. سدان لوکس اینفینتی، مجهز به پیشرانه‌ی ۸ سیلندر ۴.۵ لیتری، ۲۸۰ اسب‌بخار قدرت و ۴۰۰ نیوتن‌متر گشتاور داشت تا بتواند در زمان ۶.۷ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد. موفقیت Q45 در بازار امریکا و استرالیا، فراتر از انتظار بود و تولید آن تا سال ۱۹۹۶ ادامه داشت.

از نظر ارزش برند و تنوع محصولات، نمی‌توان اینفینیتی را با لکسوس مقایسه کرد. زیرمجموعه‌ی نیسان در سال ۲۰۱۹، دارای ۴ محصول سواری (غیر شاسی‌بلند) است که Q60، Q50، Q30 و Q70 را شامل می‌شود. همچنین کراس‌اورهای QX60، QX50، QX30 و QX70 و QX80 هم در سبد اینفینیتی حضور دارند. حرف Q که امروزه در کدگذاری تمامی محصولات این برند دیده می‌شود؛ از فرهنگ عامه و خودروهایی به همین نام (Q Cars) گرفته شده است که اصطلاحا، مدل‌های اسپرت تقویت‌شده با عملکرد بالا هستند.

تلاش برای ساخت ابرخودرو

پیش‌تر گفتیم که نیسان همیشه علاقه‌مند حضور در مسابقات سرعت بود و از سال 1967خودروهای پروتوتایپ (غیرتجاری) مخصوص پیست تولید می‌کرد. تقریبا تمامی محصولات نیسان از این دست، هرگز شانس تولید به‌عنوان نسخه‌ی جاده‌ای برای عرضه‌ی عمومی پیدا نکردند؛ اما در آخرین سال‌های قرن بیستم، پروژه‌ای تولید یک ابرخودرو براساس نمونه‌ی پروتوتایپ مسابقه‌ای نیسان، تا یک قدمی فروش جهانی پیش رفت.

هرچند که نیسان، هرگز نتوانست مشابه تویوتا به مقام قهرمانی لمان ۲۴ ساعته برسد، در بعضی ادوار به‌عنوان یک مدعی درخشید. در سال‌های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸، مدل R390 GT1 در رقابت‌های مختلف ازجمله لمان حضور داشت. کمی بعد، مدیران نیسان تصمیم گرفتند تا از این محصول که یکی از موفق‌ترین خودروهای ژاپنی آن زمان در مسابقات مختلف محسوب می‌شد؛ برای تولید یک ابرخودرو (یا سوپراسپرت قدرتمند) مناسب فروش به بازار عمومی استفاده کنند.

تنها یک دستگاه از نسخه‌ی جاده‌ای R390 ساخته شد. این محصول آزمایشی که قرار بود با قیمتی در حدود یک میلیون دلار تولید شود؛ مجهز به پیشرانه‌ی ۳.۵ لیتری همراه توربوشارژ دوگانه بود که قدرت ۵۵۰ اسب‌بخار و گشتاور ۶۳۷ نیوتن‌متر تولید می‌کرد. در آزمون‌های اولیه، R390 توانست به نهایت سرعت ۳۵۴ کیلومتربرساعت برسد و سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت ۳.۹ ثانیه داشته باشد. 

دهه‌ی ۲۰۰۰؛ اتحاد با رنو و انقلاب در نیسان با مدیریت کارلوس گون

اواخر قرن بیستم، نیسان و بسیاری دیگر خودروسازان دنیا با کاهش فروش و مشکلات اقتصادی رو‌به‌رو شدند. نیسان بیش از هرچیز، دچار ضعف مدیریت و بازاریابی بود. بنابر آنچه کارلوس گون در کتاب مشهور خود با نام شیفت (Shift: Inside Nissan’s Historic Revival) شرح می‌دهد؛ در سال‌های ۱۹۹۰ تولید خودرو در کارخانه‌های مختلف نیسان که سراسر دنیا را پوشش می‌دادند، بیش از رقبا و خصوصا برندهای ژاپنی هزینه داشت. مدیران ارشد شرکت براساس تجربه و سابقه‌ی کار انتخاب می‌شدند و اکثرا دچار کهولت سن بودند؛ به همین دلیل نیروهای جوان و مستعد از سمت‌ها بالا دور می‌ماندند.

نخستین اقدام مهم برای نجات نیسان، ادغام با رنو فرانسه بود. سال ۱۹۹۹، مذاکرات اولیه به نتیجه رسید و طی یک سال بعد، سهام طرفین به اشتراک گذاشته شد. رنو برای نجات نیسان و تزریق سرمایه به این شرکت ژاپنی، ۳۶.۸ درصد سهام آن‌را خرید. نیسان هم مدتی بعد، ۱۵ درصد از سهام رنو را خریداری کرد که در نتیجه‌، رنو مالک ۴۴.۴ درصد از نیسان شد. در سال ۲۰۰۲، معاملات سهام و سرمایه‌گذاری‌های مشترک طرفین به مالکیت ۵۰-۵۰ نیسان و رنو نسبت به یکدیگر انجامید. حالا رنو و نیسان، سهام‌‌داران اصلی گروه تجاری آلیانس هستند که مالک ۴۳ درصد از سهام میتسوبیشی و ۳.۱ درصد از دایملر (شرکت مادر مرسدس بنز) است.

اين محتوا را از دست ندهيد: ابزارهاي مديريتي رايگان